سمینارهای تخصصی با موضوع نور

سمینارهای تخصصی روز بین المللی نور از روز شنبه 22/2/1397 الی چهارشنبه 26/2/1397 برگزاز خواهد شد.

 تلاش شده است در برگزاری این سمینارها از افراد متخصص در حوزه های مختلف مرتبط با نور استفاده شود.

 

• شنبه 1397/2/22 دکتر قاسم عسگری  (عضو هیئت علمی دانشکده زمین شناسی دانشگاه دامغان)

                                           عنوان سمینار: نور و مطالعات علوم زمین

    چکیده سمینار: 

سنجش از دور علمی است که به بررسی پدیده های سطح زمین بدون تماس فیزیکی و با استفاده از امواج الکترومغناطیسی می پردازد. فاصله از پدیده ها جهت سنجش آنها در سطوح مختلف چند سانتی متری تا چند ده هزار کیلومتری تغییر می کند. دستگاههای طیف سنج از فواصل چند سانتی متری، پهباد ها و هواپیماها از فواصل چند صد متری و ماهواره ها از فواصل چند صد کیلومتری می توانند کره زمین را پایش می کنند. طول موجهای نور مرئی، مادون قرمز انعکاسی و حرارتی، مایکرویو و رادار عموماً برای بررسی خواص طیفی تشکیل دهنده های سطح زمین بکار گرفته می شوند. در این میان امواج مرئی نقش بسزایی در تهیه داده های دیجیتال دورسنجی ایفا می کند. از این امواج در تهیه مدل سه بعدی سطح زمین از طریق تهیه زوج تصاویر استریو در شرایط مساعد آب هوایی بهره می گیرند. در واقع سنجنده های تهیه این گونه اطلاعات بسته به نوع کاربری در محدوده های مختلف امواج الکترومغناطیس داده تهیه می کنند که ترکیب این محدوده ها منجر به تهیه یکسری تصاویر رنگی کاذب می شود. این تصاویر در شناسایی بصری آب، خاک، گیاهان، شهرها و مراکز صنعتی ما را یاری می کنند. تجزیه و تحلیل های کمی پدیده ها نیز بر اساس اطلاعات طیفی آنها که برای هر ماده منحصر به فرد است منجر به شناسایی معادن، آلودگی های آب، خاک و هوا ، گیاهان سالم و ناسالم می شوند. شناسایی کانونهای گرد و خاک، لکه های نفتی، جلبکهای زیان آور سواحل، جریانهای آب وهوایی از مسائلی زیست محیطی رایجی است که به کمک ماهواره قابل انجام است. نتایج این پژوهش کاربرد غیرقابل انکار امواج الکترومغناطیسی را در علوم زمین نشان می هد تا جاییکه بخش گسترده ای از مطالعات مرتبط به کره زمین به نحوی به کمک این گونه داده ها نیازمند است. لذا پیشنهاد می گردد تا توسعه زیر بنایی این علم به کمک علوم فیزیک، هوافضا، الکترونیک، نقشه برداری، زمین شناسی از طریق همکاری های بین رشته ای  در دستور کار ارگانهای بالادستی قرار گیرد. این امر می تواند از طریق طراحی پهبا های مجهز به سنسور های پیشرفته دورسنجی سرعت بیشتری پیدا کند، هر چند توسعه سیستم های ماهواره ای نیز علاقم زمانبر بودن و هزینه بالا از اهمیت ویژه ای برخوردار است.   

• شنبه 1397/2/22 دکتر میرشهرام صفری (مسئول آزمایشگاه دینامیک شبکه های عصبی قشر مغز دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی تهران)

                                             عنوان سمینار: نور و ژنتیک 

         چکیده سمینار: 

• یکشنبه 1397/2/22 دکتر شهاب شهیدی (عضو هیئت علمی دانشکده فیزیک دانشگاه دامغان)

                                            عنوان سمینار: نور و گرانش

        چکیده سمینار:  

در این سخنرانی مثال‌هایی در رابطه با تأثیر گرانش بر روی مسیر پرتو‌های نور را بیان خواهیم کرد. ابتدا به بررسی نظری انحراف نور در گذر از کنار یک جسم سنگین خواهیم پرداخت و سپس چند آزمایش تاریخی در این زمینه را بیان می‌کنیم. در ادامه در مورد عدسی‌های گرانشی که یکی از مثال‌های جالب برای انحراف نور از کنار یک جسم سنگین است سخن خواهیم راند. پس از آن در مورد سیاهچاله‌ها و اتفاقاتی که برای نور در نزدیکی آن‌ها می‌افتد صحبت می‌کنیم و در پایان به بررسی پدیده انتقال به سرخ گرانشی و مسأله انبساط تند‌شونده عالم می‌پردازیم.

• یکشنبه 1397/2/13  خانم مهندس عاطفه عجمی (مدیر آزمایشگاه اپتیک جهاد دانشگاهی شریف)

          عنوان سمینار: عینک های آفتابی، استانداردها و لزوم کاربرد فیلترهای محیطی مناسب

چکیده سمینار: 

چشم به عنوان یکی از مهم ترین راههای ارتباط بدن با دنیای خارج است و افزون برآن درک لذت ها، ایجاد تعادل و محافظت از بدن را به عهده  دارد. بدون شک آگاهی از چگونگی نگهداری آن موجب پیشگیری از بروز بسیاری از بیماریهای چشمی می شود. این عضو یکی از حساس ترین اعضای بدن انسان می باشد بنابراین به مراقبت زیادی در برابر خطراتی که آن را تهدید می نماید اجتیاج دارد. مهمترين دليل براي انتخاب عينک آفتابي زيباترکردن چهره ما نيست ، بلکه وظيفه اصلي عينک آفتابي محافظت از چشمان ما در مقابل شدت نور خورشید و  پرتوهای هاي مضر آن است .

متاسفانه در کشور ما این وسیله نوعاً به عنوان یک کالای تجملی و زیبایی به کار می رود. همچنین درصد قابل توجهی از عینک هایی که به عنوان عینک آفتابی عرضه و استفاده می شود غیر استاندارد هستند و استفاده از آنها در روزهای آفتابی نه تنها مفید نبوده ،  بلکه استفاده از آن می تواند موجب آسیب بیشتر به چشم شود. طبیعی است که با توجه به شرایط جغرافیایی کشور ما استفاده از عینک های آفتابی ضرورتی جدی می نماید.

در این سخنرانی در ابتدا به تعریف و معرفی  چند استاندارد خواهیم پرداخت و در ادامه با تعربف عینک آفتابی و معرفی انواع پرتوها ی نور ، استانداردها و پارامترهای آن  به تفکیک بیان خواهند شد معرفی انواع عینک های آفتابی ، رنگ فیلترهای عینک آفتابی  ، معرفی چند روش ساده برای تست عینک آفتابی و در پایان به معرفی فیلترهای مشاهده مستقیم خورشید می پردازیم

هدف از این سخنرانی ضمن شناخت یک عینک آفتابی استاندارد به منظور محافظت از چشم ، کمک در انتخاب و خرید یک عینک آفتابی استاندارد می باشد.

کلید واژه : عینک آفتابی ، (Sunglasses) ، استاندارد عینک آفتابی ، فرا بنفش ، فیلتر ، آب مروارید ، محافظت از اشعه ماوراء بنفش (UV  protection )

•  دوشنبه 1397/2/24 دکتر محمد مهدی باقری محققی  (عضو هیئت علمی دانشکده فیزیک دانشگاه دامغان)

           عنوان سمینار:  مخابرات نوری ( معرفی ، سیستمها و کاربردها)

چکیده سمینار: 

بطور کلی علم اپتیک در سه شاخه اصلی زیر مورد بحث است:

• فیزیک نور: شامل مباحث اساسی اپتیک و قوانین فیزیکی نور و امواج نوری می باشد (2) تجهیزات و قطعات اپتیکی: شامل مطالعه خواص و ساخت سیستمها ، منابع و قطعات اپتیکی (3) مهندسی اپتیک کاربردی: شامل کلیه گرایشهای مهندسی که به نوعی با نور برای هرگونه عملیات مهندسی از قبیل تولید و انتقال نور، انتقال اطلاعات ( صوت ، تصویر ، پیام ) توسط نور و دیگر عملیات مشترک مکانیکی، فیزیکی وشیمیایی است.

در این سمینار ابتدا معرفی کوتاهی از پدیده های فیزیکی نور ارائه شده و هر یک از زمینه های علم اپتیک مورد بررسی قرار می گیرد. در ادامه به یکی از گرایش های  مهم  در مهندسی اپتیک  یعنی ” مهندسی مخابرات نوری” که در آن انتقال  داده ها ، اطلاعات یا پیام توسط نور  انجام می شود و مزایای آن می پردازیم.  سابقه  و تاریخچه ای از انتقال داده ها و محدویت های مهندسی “منابع نور و محیط انتقال آن ” همچون فیبرهای نوری ارائه شده و  تکنولوژی و روش ساخت ابزارهای مخابراتی مورد بررسی قرار می گیرد.  مخابرات نوری، عبارت است از هر شکل انتقال اطلاعات که در آن نور، واسطه انتقال داده ها باشد. محیط چنین ارتباطی می‌تواند فضای آزاد، یا فیبر نوری باشد. این فناوری با پیدایش و اختراع لیزر و فیبر نوری ایجاد شد.

تا سال 1965میلادی ، انتقال اطلاعات یا پیام‌رسانی توسط سیم‌های الکتریکی ، بسامدهای رادیویی میکروموج یا موج رادیویی بود که آن‌هم از طریق انتشار موج الکترومغناطیسی در فضا صورت می‌گرفت. اختراع و پیشرفت لیزر در دهه 1960 نخستین گام مهم ارتباطات نوری است که بعدها اولین نسل فیبرهای ارتباط نوری با به کارگیری   LED  ها به عنوان منبع نوری شروع به کار کردند. ویژگی‌هایی مانند “حجم بالای انتقال داده ها ، سرعت بالا ، توان بالای اپتیکی و پهنای پالس باریک و مستقیم بودن” و از عدم اتلاف انرژی بصورت تابش الکترومغناطیسی ، کاهش نویز و تداخل ، و نصب ساده‌ آن هم از مزایای مهم مخابرات نوری است. کاربردهای مخابرات نوری به صورت:  انتقال داده، صوت ، تصویر و ویدئو، دورسنجی و شبکه‌های محلی، ارتباط‌های راه دور و شبکه‌ی اینترنت ، آشکارسازی وحسگرهای اپتیکی ، و کاربردهای نظامی است.

واژ گان کلیدی : فیزیک نور ، ابزار و ادوات نوری ، مخابرات نوری ، انتقال داده ها ، فیبر نوری ، مهندسی اپتیک

• دوشنبه 1397/2/1397 دکتر علیرضا دهدشتی(عضو هیئت علمی دانشکده بهداشت واحد دامغان دانشگاه علوم پزشکی استان سمنان) 

           عنوان سمینار: نور ایمنی و سلامت کار

چکیده سمینار: 

نور و روشنایی جزیی ضروری از محیط های کار محسوب می شوند. به طور معمول  فعالیت های شغلی در محیط های با نور روز و یا منابع نور مصنوعی و یا ترکیبی از هر دو اجرا  می شود. نور و روشنایی نه تنها برای دیدن بلکه در عملکرد کاری افراد نیز تاثیر دارد. از سوی دیگر امروزه منابع نور مصنوعی در محیط های باز  آلودگی نوری در محیط زیست را به همراه داشته اند. در محیط های کار میزان روشنایی و نوع منابع نوری می تواند بر کارکنان اثرات مثبت و منفی داشته باشد. مطالعات نشان داده است نور و روشنایی با سلامت کارکنان، ایمنی و پیشگیری از حوادث شغلی، رفتار و رضایت شغلی کارکنان ارتباط دلرد. امروزه بسیاری از تحقیقات بهداشت و ایمنی شغلی در موضوع نور و روشنایی بر بررسی ارتباط بین نورو روشنایی با اختلالات خواب ، بیماری های عضلانی-اسکلتی، بیماری های قلبی عروقی، سرطان های شغلی و حوادث  در محیط های کاری و در گروه های شغلی مختلف تمرکز داشته است. برای ارتقای بهداشت، ایمنی و سلامت نیروی کار فراهم سازی نور و روشنایی مطلوب و پایش آن اهمیت فراوان دارد. ارزیابی روشنایی در محیط  کار شامل سنجش و ارزشیابی کمّی و کیفی روشنایی است. از دستگاه های اندازه گیری برای تعیین شدت روشنایی و درخشندگی استفاده می شود. همچنین انجمن متخصصان روشنایی برای محیط های کاری مختلف حدود استاندارد شدت روشنایی مطلوب را تدوین و پیشنهاد نموده اند که در طراحی روشنایی برای محیط های مختلف مورد استفاده قرار می گیرند.

• سه شنبه 1397/2/25 دکتر علیرضا رزازی فر — عضو هیئت علمی دانشکده هنر دانشگاه دامغان

عنوان: نور و فیلم و سینما

چکیده:

در این سخنرانی ضمن بحث پیرامون اهمیت نور در رسانه های تصویری و فیلم به بررسی  یکی از انواع نور پردازی (نورپردازی سه نقطه ای) و کاربردها و مفاهیمی که از  این نور پردازی منتج می شود می پردازم. صحبت پیرامون این نور پردازی در سینما همراه با نمایش نمونه های تصویری (بصورت عکس ) است.

در حقیقت موضوعات طرح شده در این سخنرانی مربوط به سبک نورپردازی با توجه به گونه های مختلف فیلمها و همچنین شخصیت پردازی بازیگران است. 

• سه شنبه 1397/2/25 دکتر سارا صادقی نیا — عضو هیئت علمی دانشکده هنر دانشگاه دامغان

         چکیده:

موضوع نور و به­ کارگیری آن از دیرباز مورد توجه هنرمندان بوده است. با کاوش در جذابیت­های فیزیکی و مفهومی نور در می یابیم که نور به شیوه­های مختلف در آثار هنری به صورت خلاقانه­ای تجلی کرده است. هنرمندان تجسمی در این ارائه سعی کرده بودند جلوه های بصری نور را به خدمت گرفته و با روش­هایی بدیع سطوح را به حجم، مفاهیم را به نشانه و نورهای فیزیکی را به رنگ های جرمی(مادی) تبدیل کنند، به صورتی که با موضوع و مفهوم کار خود را بیان کنند. این مقاله در نظر دارد با ماهیتی توصیفی _ تحلیلی نقش و تاثیر نور را در دو شاخه مهم هنرهای تجسمی یعنی معماری و نقاشی بررسی نماید. نتایج نشان می دهند نور می تواند به عنوان عنصری مستقل و قابل کنترل در خدمت هنرمند و تفکر او قرار گیرد. در این راستا ، تغییر رنگ و تعیین میزان شدت بازتاب نور عواملی هستند که هنرمند با دراختیار گرفتن آنها می تواند نوعی جدید از کاربرد نور و ارائه مفاهیم را در حوزه هنرهای تجسمی وارد کند.

کلید واژگان: معماری؛ نقاشی؛ نور؛ هنرهای تجسمی

• چهارشنبه 1397/2/26 دکتر حسن فریدنوری (عضو هیئت علمی دانشکده زیست شناسی دانشگاه دامغان)

         عنوان سمینار: نور در زیست شناسی و پزشکی

         چکیده سمینار: 

زندگی در زمین شکل گرفته و به طور مداوم در معرض تابش الکترومغناطیسی (EMR) خورشید، که قوی ترین منبع امواج الکترومغناطیسی است، تکامل یافته است. علاوه بر خورشید، نوسانات الکترومغناطیسی در هنگام رعد و برق ایجاد می شود. همچنین در پس زمینه سیاره ما به صورت امواج کیهانی وجود دارد. تابش الکترومغناطیسی مصنوعی توسط تجهیزات الکتریکی مختلف، موتورهای الکتریکی، رادار، فرستنده­ها، رایانه، تلفن همراه و سایر دستگاه ها تولید می شود. تمدن مدرن بدون تلویزیون، رادیو، تله متری، رادار و سیستم های ناوبری غیرممکن است. همراه با کاربردهای تکنیکی سنتی از تقریبا تمام مقیاس­های امواج الکترومغناطیسی، کاربردهای عملی آنها را در زمینه های مختلف مانند پزشکی، زیست شناسی، کشاورزی و بیوتکنولوژی گسترش یافته است. خورشید انرژی خود را تقریبا در تمامی مقیاس­های امواج الکترومغناطیسی، از جمله رادیویی، فرکانس­های فوق العاده بالا، محدوده مرئی و همچنین طیف وسیعی از تابش­های یونیزان منتشر می­کند. آلودگی الکترومغناطیسی تولید شده به دست انسان به سرعت در حال افزایش است، بطوری که در طول 45 سال گذشته، طبق برآورد حاصل، آلودگی الکترومغناطیسی 45-50 هزار برابر افزایش یافته است. استاندارد های ایمنی الکترومغناطیسی برای انسان توسط تعدادی از سازمان های ملی و بین المللی مختلف تتبیین شده است. بنابراين، اثرات بيولوژيكي عوامل مؤثر، به ويژه EMR، يكی از مشكلات اساسي علم در مواجهه با برنامه­های کاربردي این گونه از پدیده هاست.

ظاهرا در مقایسه با امواج الکترومغناطیسی، هیچ عامل خارجی دیگری وجود ندارد که چنین تاثیری قدرتمندی بر روی اجسام زنده داشته باشد. در بیوسفر، فرآیندهای الکترومغناطیسی متناوب با فرکانس های توزیع شده در سراسر طیف الکترومغناطیسی به طور دائم رخ می دهند. طبیعی است فرض کنیم که هر بخشی از این طیف نقش خاصی در تکامل موجودات زنده ایفا می کند و بر روند حیاتی آنها تأثیر می گذارد. استفاده از علم همیشه چون تیغی دو لبه می باشد که یک لبه آن راحتی و آسایش به همراه دارد، حال آن که لبه دیگر همواره موجب سلب سلامت و آرامش انسان بوده است.

• چهارشنبه 1397/2/26 دکتر یاسر رجبی (عضو هیئت علمی دانشکده فیزیک دانشگاه دامغان)